Stoppen met stereotypen

Als liefhebber van stripverhalen leerde ik niet alleen mijn helden maar ook hun tegenstanders kennen. Kapitein Rob werd regelmatig dwarsgezeten door de maniakale professor Lupardi en zijn assistent Yoto, Blake en Mortimer hadden hun handen vol aan de gevaarlijke professor Sato, en Robbedoes blijft scherp door de onvoorspelbare en geniale Zwendel, om maar eens wat voorbeelden te noemen.

In de wereldgeschiedenis zijn herhaaldelijk samenlevingen verstoord en verwoest door invallen van naburige of rondtrekkende volken. Ontdekkingsreizigers verwoestten beschavingen die zij niet begrepen of niet konden doorgronden. Op de middelbare school leerden we over oorlogen in de Griekse mythologie en de bloedige afloop van verschillende Romeinse keizers. In onze eigen lage landen was het al niet veel anders, van de Tachtigjarige oorlog tot de Tiendaagse veldtocht en de afscheiding van België.

Mijn lagereschooltijd werd gekenmerkt door de Koude Oorlog en de angst voor de Russen, met de Hongaarse opstand in 1956 en de bouw van de Berlijnse Muur in 1961 als bewijs van de ernst van deze zorg. Op de middelbare school werd het geloof in een betere wereld dominant met de Nederlandse beweging Pax Christi en de wereldwijde opkomst van de Flower Power. Tijd om een einde te maken aan de negatieve spiraal waarin vorige generaties ons geduwd hadden.

In 1968 werd de Praagse lente ruw verstoord door de inval van Russische tanks in het toenmalige Tsjechoslowakije en tot de val van het IJzeren Gordijn in 1989 leefden we in West-Europa met de dreiging vanuit het oosten. Er volgden dertig onbezorgde jaren en inmiddels staan we weer met beide benen op de grond. De wereld is verschrikkelijk complex geworden, nieuws blijkt gekleurd en gemanipuleerd te kunnen zijn, de markteconomie brengt niet alleen welvaart maar vergroot ook de kloof tussen haves en have-nots.

Misschien moeten we de eeuwige slechterik eens in een ander perspectief bekijken. Niet meer als puur slecht omdat het kwaad nu eenmaal een keuze is, maar als een tegenstander die met historische, militaire, psychologische, sociologische en economische inzichten geanalyseerd moet worden om nieuwe verrassingen te voorkomen. De kennis is aanwezig, het combineren van alle inzichten is de volgende stap. Tijd om afscheid te nemen van de gemakkelijke stereotypen.

Advertentie